Hoe omgaan met onthoudingen bij de stemming op een algemene vergadering?

Even herhalen: het aanwezigheidsquorum

Vooraleer de algemene vergadering beslissingen kan nemen, moet er gekeken worden of deze algemene vergadering wel geldig is samengesteld. Opdat voldaan zou zijn aan dit aanwezigheidsquorum moeten:

• ofwel meer dan ½ van de mede-eigenaars aanwezig/via volmacht vertegenwoordigd zijn, die bovendien minstens ½ van de aandelen vertegenwoordigen;

• ofwel de aanwezige/via volmacht vertegenwoordigde mede-eigenaars meer dan ¾ van de aandelen in de gemene delen hebben;

Het is de taak van de syndicus om bij de start van de vergadering te evalueren of het aanwezigheidsquorum werd behaald of niet. Blijkt dit niet het geval te zijn, dan kan na minstens 15 dagen een nieuwe algemene vergadering worden bijeengeroepen, waarbij het aantal aanwezigen - en bijgevolg het aanwezigheidsquorum - niet meer speelt.

Voor, tegen of geen mening?

Eenmaal het aanwezigheidsquorum werd bereikt, zal de syndicus de verschillende punten van de dagorde overlopen en kan er worden overgegaan tot de stemming over deze verschillende agendapunten.

Afhankelijk van het agendapunt waarover wordt gestemd, spelen volgende meerderheidsvereisten opdat van een voldoende meerderheid bij de stemming zou kunnen worden gesproken:

• gewone meerderheid (ook wel volstrekte of absolute meerderheid genoemd): minstens 50% + 1 van de aanwezige/via volmacht vertegenwoordigde mede-eigenaars. Deze meerderheid is de regel voor het merendeel van de beslissingen die worden genomen binnen de VME;

• ⅔ meerderheid van de aanwezige/via volmacht vertegenwoordigde mede-eigenaars (vb.: renovatie van de gevel);

• ⅘ meerderheid van de aanwezige/via volmacht vertegenwoordigde mede-eigenaars (vb.: wijziging bestemming gemeen deel, afbraak & heropbouw gebouw);

• eenparigheid (ook wel unanimiteit genoemd): hierbij moeten alle mede-eigenaars aanwezig/via volmacht vertegenwoordigd zijn én moeten zij allemaal akkoord gaan (vb.: wijziging verdeling aandelen mede-eigendom);

Elke mede-eigenaar kan hierbij voor of tegen stemmen, of - indien hij/zij geen standpunt wenst in te nemen - zich onthouden van de stemming. Belangrijk om weten is dat wanneer het aanwezigheidsquorum werd bereikt, er sowieso geldige beslissingen kunnen worden genomen, ook al zijn er mede-eigenaars die zich bij de stemming zelf onthouden.

Hierbij bepaalt de appartementswet uitdrukkelijk dat onthoudingen voor de berekening van de vereiste meerderheid, niet beschouwd worden als uitgebrachte stemmen (artikel 3.87 §8 lid 2 van Boek 3 van het B.W.). Let op: dit betekent wel dat indien een beslissing via unanimiteit moet worden genomen, er bij één onthouding al meteen geen éénparigheid/unanimiteit meer bereikt kan worden, aangezien iedereen in dat geval effectief moet stemmen.

We leggen dit graag uit aan de hand van een voorbeeld:

In een VME zijn er 20 mede-eigenaars die 2.000 aandelen vertegenwoordigen. Bij aanvang van de algemene vergadering stelt de syndicus vast dat het aanwezigheidsquorum werd bereikt aangezien 12 mede-eigenaars aanwezig zijn die 1.400 aandelen vertegenwoordigen. Voor 1 agendapunt moet een ⅘ meerderheid behaald worden.

In het geval dat iedereen meestemt en niemand zich onthoudt, moeten er in totaal 1.120/1.400 aanwezige/via volmacht vertegenwoordigde mede-eigenaars “ja” stemmen om deze ⅘ meerderheid te behalen.

Stel dat evenwel 5 mede-eigenaars die 600/1.400 aandelen vertegenwoordigen, zich onthouden tijdens de stemming, dan zou voornoemde meerderheid in principe niet meer gehaald kunnen worden. Aangezien met deze “onthoudingen” geen rekening wordt gehouden, moet evenwel enkel bekeken worden of minstens ⅘ van de 800/1.400 (nl.: 640) aandelen waarvoor wél een stem werd uitgebracht, “ja” werd gestemd.

Enkel de verhouding tussen het aantal “ja”-stemmen en “neen”-stemmen is dus relevant.

Wat met blanco of ongeldige stemmen?

Voor blanco of ongeldige stemmen geldt dezelfde redenering: ook hier worden deze op basis van artikel 3.87 §8 lid 2 van Boek 3 van het B.W. buiten beschouwing gelaten voor het berekenen van de behaalde meerderheid. Bij een beslissing die unanimiteit vereist, betekent dit evenwel - net zoals in geval van een onthouding - dat al meteen geen éénparigheid/unanimiteit meer kan worden behaald.